ارتباط فرد و جامعه

فرد جزء حقیقی جامعه است، او به روشنی از جامعه تاثیر می پذیرد و بر جامعه نیز اثر میگذارد. آدمی، در تکوین خود، در زندگی، در فرهنگ خود، دربرآوردن نیازهایش، در همه امور، جزیی از جامعه خویش است و از جامعه اثر می پذیرد. نمیتوان فرد را در کانون همه توجهات قرار داد اما به اوضاع اجتماع بی توجه بود و از آن غفلت ورزید. نمیتوان برای فرد و تربیت او برنامه ریزی کرد و در عین حال، او را در جامعه ای رها کرد که با تعالیم و برنامه های مذکور سنخیت و تناسبی ندارد. پس اگر بخواهیم فرد صالح و مومن و شایسته باشد، غفلت از جامعه ی فرد به هیچ وجه مجاز نیست.

امام موسی صدر

ادیان در خدمت انسان

حق نسبت به همه یکسان است

دین در جهان امروز

دین در جهان امروز دو معنا دارد: اول، واقعیت دین در عصر کنونی

دوم، دین در عصر کنونی چه نقشی میتواند ایفا کند؟

این دو معنا حقیقت موضوعند.

باید بگویم که واقعیت دین در عصر ما واقعیت اسف باری است. این اعترافی دردناک است، اما حقیقت دارد و اگر واقعیت را قبول نکنیم، نمیتوانیم آینده را بسازیم. واقعیت دین در زمان ما در عرصه ایمان، به تعبیر منطقی تصور است، نه تصدیق. در عرصه شریعت، دین به میراثی قانونی تبدیل شده که در عرف متدینان، زینتی ظاهری است... گناه میکنند سپس برای جبران و طلب بخشش، مراسم و آیین خاصی بجامی آورند. این هم قیدوبندی است غیرضروری و انسان مدرن میل به رهایی از آن دارد.

نظام دینی مرحله ای از تاریخ شده است که وضعیت و عوامل خود را دارد و مانند هر مرحله دیگر نابود میشود.

در کاروان تمدن جدید دین نقش رهبری ندارد؛ فرمانبردار است نه پیشوا؛ منفعل است نه اثرگذار؛ با حشمت و شکوه پشت سر این کاروان حرکت میکند و میکوشد تا خود را با پیشگامان این قافله هماهنگ کند.

 در بسیاری از زمانها و مکانها دین در مقام وسیله ای برای تشکیلات و حزب گرایی بکار میرود و حزب را کسی رهبری میکند که دورترین مردم از آن است. کسی از دین سخن میگوید که بی اعتقادترین مردم به آن است.

دین در زمان ما تشریفاتی است؛ میراث کهن است تشکیلات و موسسات و محدودیتهاست. و در بهتربن حالت توشه ای است برای آخرت و وسیله ای برای هموارکردن راههای مرگ. دین در زمان ما قید و محدودیت است......

امام موسی صدر

ادیان درخدمت انسان

گزیده ای از "سخنرانی دین در جهان امروز"

آزادی

معنای انفاق

دین و نیروی جوانی

دین بیش از هرعامل دیگر میتواند نیروهای جوانان را ذخیره کند و از مصرف شدن آن نیروها در فساد و زیان لاابالی گری جلوگیری کند. دین میتواند جلوی این طبع انسانی و هدر شدن مداوم نیروهای جوانان را بگیرد. دین میتواند از فرد نیروهایی عظیم بسازد که مرگ را به چیزی نمی انگارد و زندگی را در مقابل اهدافش که گسترده تر از زندگی مادی است، کوچک میشمارد. اگر اینگونه شود، دین تا حد بسیاری میتواند جلوی زیادت طلبی و سرکشی و خودخواهی و منافع شخصی ای را بگیر که ما به آن مبتلاییم و هستی ما را بر باد داده است. دین میتواند براساس این ایده که "خلق عیال خداوندند و بهترین مردم نزد خداوند، آنکس است که به خلق خدا سود رساند؛ رابطه های بهتری بین افراد و بین گروهها برقرار کند.

امام موسی صدر

ادیان درخدمت انسان

دعوت همراه با عمل

ماییم که پیشوایان را رها میکنیم

 1- خداوند متعال هدف از خلقت را در آیه ۲۵ سوره مبارکه حدید " قائم به قسط شدن مردمان " بیان میفرماید. به شهادت تاریخ هم با ارسال انبیاء و اولیاء هنوز چنین امر مهمی تحقق نیافته. لازمه این مهم رشد یافتن مردم است. انبیاء برای ارشاد (رشد دادن و تربیت)  مأموریت داشتند و در ادامه آنها هم تکلیف بر دوش عالیترین روشنگران افکار یعنی آل محمد (ص) و بعد هم عالمان است.

 2- در حدیث معراج پیامبر (ص) از انبیاء سلف میپرسند که چطور شد به نبوت مبعوث شدید؟ گفتند ما به ولایت شما و امیرمؤمنان ایمان آوردیم (در عالم ذرء) و خدا ما را به رسالت برانگیخت. بعد در ادامه حدیث چنین است که آنها در مرحله اول ایمان آوردند و نبی شدند. آنها که در مرحله دوم اقرار کردند، شیعیان حقیقی هستند. پس شیعیان واقعی همانا کسانی هستند که در راه رشد دادن مردمان و نیل به هدف خدا از خلقت گام برمیدارند.

3- این تلاش و کوشش هم همه مقدمه است تا در آخرالزمان و با ظهور حضرت خاتم الاوصیاء تحقق میابد. پس هر امری که مانع شود، یعنی مانع رشد ابناء بشر باشد، مانع و عایق ظهور امام زمان ارواحنا فداه است.

 اگر بپذیریم که و واضح و مبرهن است که تلاش امام موسی صدر در راستای این هدف مقدس الهی بوده، که بوده. پس لاجرم فقدان ایشان سنگ اندازی در نزدیک شدن به ظهور امام زمان علیه السلام است.

اینجاست که به فرمایش جناب عقل حادی عشر، استادالبشر مرحوم خواجه نصیرالدین طوسی (رضوان الله تعالیٰ علیه) میرسیم که فرمود: " الغیبتهُ منا " غیبت امام زمان از ماست.

ماییم که پیشوایان و بزرگان را که میتوانند ما را در مسیر هدایت رهنمون سازند، رها میکنیم.

معین الدین محمد

دین برای خدمت به انسان

مقصود از سازندگی در دین

مایلم در اینجا مسائله را بیشتر بازکنم تا مقصود از سازندگی را در دین بیان کنم. وقتی که میگوییم سازندگی دینی، مقصود ما تنها ساخت مسجد و کلیسا نیست. در بخشش دینی هم مقصود ما تنها نماز و روزه نیست. منظور ما هر آن چیزی است که برآمده از تمدن انسان و نقش انسان در زندگی باشد و هرچیز که از نتیجه فعالیت انسان در مدت زندگیش باشد. این اعمال هرگاه به نیت صحیح صورت گیرد، آنرا عبادت و سازندگی و عمل مقبول درگاه خداوند مینامیم. بنابراین زمین را درست و کامل میسازیم، ولی به فرمان آسمان: "در آنچه خدایت ارزانی داشته، سرای آخرت را بجوی. آیه 77 سوره قصص"

امام موسی صدر

ادیان در خدمت انسان